‘İnsan Genomu Projesi’nin Neresindeyiz?
“Boşanmaya yol açan gen bulundu!...”
Aman ne güzel!
Yaşlanmanın, büyümenin, alzheimer hastalığının, erkekteki asabiliğin/saldırganlığın, şişmanlığın, ..... genleri de bulunmuş... Oh oh oh!...
Gazetelerde, televizyonlarda, radyolarda bu makamda bir yığın habercik...
Bilimciler ‘İnsan Genomu Projesi’ üzerinde çalışadursun, biz insancıklar, popüler bilimin bile yanından geçmeyen magazinsel haberlerle idare ediyoruz...
İnsanlığın, pek büyük başarılardan birine daha ulaşacağı söyleniyor: insan yapısının dizgesini, düzenini ortaya çıkarma aşamasına gelinmiş.
Ancak...
Hemen her şeyde olduğu gibi bu konuda da bir ancak var; soru şu: “Bu bilgiler ne yönde kimin işine yarayacak?” ‘Kim’ sözcüğüne aklımıza gelen anlamları yükleyebiliriz... Dahası, daha da önemlisi, bu bilgilerin ne ölçüde paylaşılayacağı...
Bu sorular, yalnızca aklı eren insanların kafasında oluşmuyor; İnsan Genomu Projesi’nin önde gelen yürütücüleri de sıkıntılı: insan geni dizilimine ilişkin bilgileri gecikmeksizin halka açık veri tabanlarına aktarma ve insan genlerini toptan patentlememe konularında birbirlerine güvenmiyorlar. Oysa, aralarında ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü ile İngiliz Tıbbi Araştırmalar Konseyi’nin de yer aldığı bu ‘oyuncular’, 1996’da Bermuda’da bir araya gelerek bu konularda anlaşmışlardı. Şimdi kafalarına düşen kurt, “‘Bermuda Anlaşması’na bağlı kalınıp kalınamayacağı” sorusu...
Kurt kozasından çıkarsa ne olur?
Ebleh olmayan her insanın aklına gelebileceklerin kat kat kötüsü olur.
Yani? Bu bilgileri elinde tutan(lar) öncelikle dünyaya egemen olur.
Sonrası? Sonrası ‘yok’!...
Öyleyse? Öyleyse işe, hiç zaman yitirmeden “‘gen’ nedir, ‘genom’ nedir”le başlayıp bu sözcüklerin Türkçelerini de var ederek öncelikle ülkemizin varlığını sürdürmesi yolunda insanlığa hizmet etmeye bakmalı değil mi? Bu konuda Türkiye olarak herkeslere görev düşmüyor mu?
İnal Karagözoğlu
Yarımca, 13 Aralık 2008
“Boşanmaya yol açan gen bulundu!...”
Aman ne güzel!
Yaşlanmanın, büyümenin, alzheimer hastalığının, erkekteki asabiliğin/saldırganlığın, şişmanlığın, ..... genleri de bulunmuş... Oh oh oh!...
Gazetelerde, televizyonlarda, radyolarda bu makamda bir yığın habercik...
Bilimciler ‘İnsan Genomu Projesi’ üzerinde çalışadursun, biz insancıklar, popüler bilimin bile yanından geçmeyen magazinsel haberlerle idare ediyoruz...
İnsanlığın, pek büyük başarılardan birine daha ulaşacağı söyleniyor: insan yapısının dizgesini, düzenini ortaya çıkarma aşamasına gelinmiş.
Ancak...
Hemen her şeyde olduğu gibi bu konuda da bir ancak var; soru şu: “Bu bilgiler ne yönde kimin işine yarayacak?” ‘Kim’ sözcüğüne aklımıza gelen anlamları yükleyebiliriz... Dahası, daha da önemlisi, bu bilgilerin ne ölçüde paylaşılayacağı...
Bu sorular, yalnızca aklı eren insanların kafasında oluşmuyor; İnsan Genomu Projesi’nin önde gelen yürütücüleri de sıkıntılı: insan geni dizilimine ilişkin bilgileri gecikmeksizin halka açık veri tabanlarına aktarma ve insan genlerini toptan patentlememe konularında birbirlerine güvenmiyorlar. Oysa, aralarında ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü ile İngiliz Tıbbi Araştırmalar Konseyi’nin de yer aldığı bu ‘oyuncular’, 1996’da Bermuda’da bir araya gelerek bu konularda anlaşmışlardı. Şimdi kafalarına düşen kurt, “‘Bermuda Anlaşması’na bağlı kalınıp kalınamayacağı” sorusu...
Kurt kozasından çıkarsa ne olur?
Ebleh olmayan her insanın aklına gelebileceklerin kat kat kötüsü olur.
Yani? Bu bilgileri elinde tutan(lar) öncelikle dünyaya egemen olur.
Sonrası? Sonrası ‘yok’!...
Öyleyse? Öyleyse işe, hiç zaman yitirmeden “‘gen’ nedir, ‘genom’ nedir”le başlayıp bu sözcüklerin Türkçelerini de var ederek öncelikle ülkemizin varlığını sürdürmesi yolunda insanlığa hizmet etmeye bakmalı değil mi? Bu konuda Türkiye olarak herkeslere görev düşmüyor mu?
İnal Karagözoğlu
Yarımca, 13 Aralık 2008
© 2008 İK
Kaynak: www.ilgilik.net
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder